تحلیل آثار تاب‌آوری بر سرزندگی خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی در شهرستان دیواندره

نویسندگان

  • بهمن خسروی پور استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران
  • مسلم سواری استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران
چکیده مقاله:

خانوارهای روستایی به دلیل وابستگی معیشت آنان به بخش کشاورزی بیش از سایر قشرهای جامعه از خشکسالی‌ها آسیب دیده‌اند. تعداد زیادی از آنان به دلیل نبود تاب‌آوری مناسب از بخش کشاورزی خارج شده‌اند و سرزندگی و نشاط خود را از دست داده‌اند. هدف کلی این پژوهش، تحلیل آثار تاب‌آوری بر سرزندگی خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی است. این پژوهش ازنظر ماهیت، هدف و گردآوری داده‌ها به ترتیب کمی، کاربردی و جزو پژوهش‌های توصیفی از نوع همبستگی است. جامعة آماری پژوهش شامل سرپرستان خانوارهای روستایی کشاورزان کوچک‌مقیاس در روستاهای شهرستان دیواندره است (N= 10099). با استفاده از فرمول نمونه‌گیری کوکران، حجم نمونه 164 نفر به دست آمد که برای افزایش اعتبار یافته‌ها، تعداد 195 پرسش‌نامه بین اعضای جامعة آماری توزیع و درنهایت 180 پرسش‌نامه تکمیل و بازگردانده شد. روش نمونه‌گیری، تصادفی طبقه‌ای (بخش‌های مختلف، طبقه در نظر گرفته شد) با انتساب متناسب است. ابزار اصلی پژوهش، پرسش‌نامه‌ است که روایی آن را تعدادی از متخصصان و روایی سازه و پایایی آن را ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تأیید کرده‌اند (α>0.7). تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با بهره‌گیری از نرم‌افزار SPSS و Lisrel8.54 انجام شد. نتایج نشان داد خانوارهای مطالعه‌شده ازنظر سرزندگی و تاب‌آوری وضعیت مناسبی ندارند؛ همچنین نتایج تحلیل همبستگی نشان داد بین تمامی ابعاد تاب‌آوری (آمادگی، واکنش، بازتوانی و بازسازی و پیشگیری) خانوارهای مطالعه‌شده و سرزندگی آنان رابطه‌ای مثبت و معنا‌دار وجود دارد؛ علاوه بر این نتایج مدل‌سازی معادلات ساختاری پژوهش نشان داد ابعاد تاب‌آوری با ضریب تبیین 69درصد (γ= 0.83, t= 7.44)، اثر مثبت و معنا‌داری بر سرزندگی خانوارهای مدنظر دارد. با توجه به اینکه بیشتر پژوهش‌های انجام‌شده در زمینة سرزندگی در جوامع صنعتی و شهری انجام شده و تاکنون پژوهشی درزمینة سرزندگی جوامع روستایی در شرایط خشکسالی انجام نشده است، بنابراین جنبه‌ای نوآورانه‌ برای پژوهش حاضر محسوب می‌شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

واکاوی نقش سرمایه اجتماعی در بهبود تاب‌آوری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی در شهرستان دیواندره

هدف کلی این پژوهش، واکاوی نقش سرمایه اجتماعی در بهبود تاب‌آوری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی بود. جامعه آماری تحقیق شامل سرپرست خانوارهای‏ روستایی کشاورزان کوچک‌مقیاس در روستاهای شهرستان دیواندره بود (N=10099). با استفاده از فرمول نمونه‌گیری کوکران حجم نمونه 184 نفر به دست آمد که برای افزایش اعتبار یافته‏ها، تعداد 200 پرسشنامه بین اعضای جامعه آماری توزیع گردید که درنهایت 195 پرسشنامه تکمیل...

متن کامل

تحلیل اثر ریسک‏ های معیشتی بر ناامنی غذایی در خانوارهای روستایی شهرستان دیواندره

هدف کلی این پژوهش، بررسی اثر ریسک‏های معیشتی بر ناامنی غذایی خانوارهای روستایی بود. این تحقیق از نظر ماهیت از نوع تحقیقات کمی، با توجه به هدف کاربردی، از لحاظ گردآوری داده‏ ها جزء تحقیقات توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری تحقیق شامل سرپرست خانوارهای‏ روستایی کشاورزان کوچک‌مقیاس در روستاهای شهرستان دیواندره بود (N= 10099). با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 375 نفر از آن‏ ها با روش نمو...

متن کامل

تحلیل نقش تنوع معیشتی در تاب‌آوری خانوارهای روستایی در شرایط خشکسالی مطالعة موردی: مناطق در معرض خشکسالی استان اصفهان

خشکسالی طی سالیان گذشته آسیب‌های زیادی به بخش کشاورزی و جامعة روستایی وارد کرده است. در دهة اخیر، رویکرد مقابله با شرایط و رخدادهای طبیعی جای خود را به کنارآمدن و زندگی‌کردن با آنها داده است. پژوهش حاضر به بررسی تنوع معیشتی به‌عنوان یکی از رویکردهای مناسب برای کنارآمدن با شرایط خشکسالی می‌پردازد. چارچوب تحلیلی استفاده‌شده در این پژوهش، چارچوب معیشت پایدار است. این چارچوب که به‌عنوان روشی برای ب...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 3

صفحات  19- 40

تاریخ انتشار 2018-12-24

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023